Zorgen om de klimaatverandering

Het zijn roerige tijden. De zorgen om de klimaatverandering worden steeds serieuzer net als de roep om actie. In 2020 lanceerden de FNOI, MRF, NRK Recycling en VHT het Nationaal Recycling Forum (NRF). Doel: de sector op de kaart zetten en een gezamenlijke visie bieden over wat nodig is om Nederland in 2050 circulair te maken. Recentelijk kwamen de partners van ons forum bijeen om te praten over de plannen voor het komende jaar. Met trots kan ik u melden dat we volgend jaar weer een Nationaal Recycling Congres (NRC) organiseren. Na twee eerdere, uiterst succesvolle edities van het congres, kijk ik met veel enthousiasme uit naar het NRC op 7 maart 2024, dat ongetwijfeld weer een uniek kennis- en netwerkevent wordt.

Ons forum doet veel meer dan mooie congressen organiseren. Zo is het een van de initiatiefnemers van de op 5 juni 2023 gelanceerde campagne Doe maar apart. Met deze campagne worden consumenten en bedrijven gevraagd om losse batterijen, accu’s en elektrische apparaten in te leveren bij inleverpunten en milieustraten en ze vooral niet weg te gooien bij het restafval en andere afvalsoorten. Elektrisch afval is een groeiend probleem dat onze aandacht verdient. Jaarlijks produceren we wereldwijd 8 kilo elektrisch afval per persoon. Slechts 17,4% daarvan werd op de juiste manier ingezameld en gerecycled. Gevolg: veel batterijen belandden ook dit jaar bij het oudpapier. Wist u dat afgedankte batterijen bij inzamelaars en verwerkers van afval in de top 3 staan van oorzaken van afvalbranden? Onze leden kunnen er helaas over meepraten! Gooi batterijen niet bij het oudpapier, voorkom branden en help waardevolle grondstoffen te behouden! Met Doe maar apart hebben we op 14 oktober – de jaarlijkse International E-waste Day – aandacht gevraagd voor het gevaar van batterijen in ons afval.

Het is belangrijk dat Nederland is voorbereid op het veranderende klimaat. De overheid neemt daartoe diverse maatregelen. Maar de urgentie en logica lijken nog wel eens te ontbreken in het beleid. Circulariteit bereik je alleen door ketens te sluiten. Dat begint met een omslag in denken, zowel bij beleidsmakers als producenten.
Van design for recycling tot het (verplichte) gebruik van gerecyclede grondstoff en. De FNOI heeft de overheid al veel ideeën aangereikt en aangeboden samen te werken. Ook heeft de FNOI een vurig pleidooi gehouden bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) voor de vaststelling van einde-afval-criteria voor oudpapier en -karton (OPK). Daarmee wordt een van de meest hoogwaardige secundaire grondstofstromen ook juridisch gezien beschouwd als grondstof in plaats van afval. Vorig jaar rond deze tijd bezochten vertegenwoordigers van het ministerie mijn bedrijf Recycling.nl. Klip en klaar konden FNOI-directeur Hans Koning en ik uitleggen waarom de toekenning van een einde-afval-status aan oudpapier zo belangrijk is voor de totstandkoming van de circulaire economie: zij vormt een offi ciële erkenning van oudpapier als hoogwaardige grondstof en leidt tot verbetering van de kwaliteit van het ingezamelde oudpapier. Ook zorgt een toekenning voor verlaging van de administratieve lasten voor recyclingondernemingen. Een jaar later is de einde-afval status er nog steeds niet, terwijl de landen om ons heen hun zaken wel op orde hebben. Een Europees level playing field is daarmee ver te zoeken. Gebrek aan capaciteit op het ministerie wordt als reden opgegeven. De traagheid en bureaucratie zijn om dol van te worden! Dat niet alle politici en beleidsmakers over een kam zijn te scheren bewijst Tweede Kamerlid Erik Haverkort. De FNOI sprak met hem. Haverkort heeft kritische vragen gesteld in de Tweede Kamer, over het ontbreken van de einde-afval-status voor oudpapier. Een verslag van het gesprek met hem is te vinden in deze FNOI INFO.

Het kan nog gekker! De Europese Commissie heeft nieuwe regels opgesteld in de strijd tegen verpakkingsafval; de Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR). Dat is terecht; zonder beleid zal de hoeveelheid verpakkingsafval in de EU rond 2030 zijn gegroeid met 19%, kunststof verpakkingsafval zelfs met 46%. Door een aantal amendementen is de focus van de PPWR eenzijdig op re-use van verpakkingsmateriaal komen te liggen en dus niet op recycling. Gevolg: vrij baan voor de plastic economie. Je zou erom lachen als het niet om te huilen was! Wie bedenkt dit? Met de complete papier- en kartonketen is de beleidsmakers duidelijk gemaakt dat de focus van de PPWR moet liggen op het stimuleren van recycling én hergebruik. We moeten alle mogelijkheden tot verduurzaming en circulariteit aangrijpen. De tijd tikt. Op 22 november heeft het Europees Parlement de bijzondere positie van papier en karton gelukkig bevestigd. Wat hen betreft is voor deze materiaalstroom recycling even belangrijk als hergebruik.’ 18 december komt de Europese Raad met zijn standpunt. Op de raad zijn alle pijlen nu gericht. Er is dus nog hoop dat de definitieve tekst van de PPWR ruimte zal geven aan de recycling van oudpapier en karton.

Ondertussen gaat de FNOI toekomstgericht verder. Een nieuw hoofdstuk begint. Verjonging van het secretariaat is de ambitie van het bestuur. Tijdens de komende ledenvergadering stelt het FNOI bestuur voor om per 1 januari 2024 Lennert Vermaat te benoemen tot directeur van de FNOI. Hans Koning heeft Lennert in de afgelopen jaren ingewerkt en blijft betrokken. Het bestuur wil ook zelf verjongen. Voorgesteld wordt een uitbreiding van het bestuur om met deze verjonging van start te gaan. Voor mij als voorzitter is de verjonging een mooie mijlpaal die de continuïteit en kwaliteit van het secretariaat en bestuur borgt. Met een frisse kijk en nieuw elan werkt de FNOI aan een circulaire toekomst!

Gerard Nijssen - Voorzitter