Reactie FNOI op brandbrief EuRIC ERPA over oudpapiermarkt

ERPA, de oudpapierdivisie van de Europese recyclingorganisatie EuRIC heeft op 26 augustus jl een brandbrief gestuurd aan Europese beleidsmakers om maatregelen te nemen, die de papierrecyclingketen ondersteunen in de ‘huidige crisissituatie’.

Wat is er aan de hand?

Europees oudpapier overschot

Oudpapier is een waardevolle grondstof voor de vervaardiging van nieuw papier en karton. In Europa is echter al decennia sprake van een oudpapier overschot. Er wordt meer oudpapier ingezameld dan door de Europese papierindustrie als grondstof kan worden gebruikt. In 2018 werd in Europa 56,5 miljoen ton oudpapier ingezameld en 48,5 miljoen ton als grondstof ingezet. Ondanks een hoog recyclingpercentage in Europa (71,5%) (Nederland:85%) is er jaarlijks derhalve zo’n 8 miljoen ton oudpapier dat niet in Europa kan worden hergebruikt. Dit oudpapier wordt geëxporteerd.

Tot voor kort was dit geen probleem. China en andere Aziatische landen hadden een enorme honger naar ons oudpapier. Sinds enige tijd is daar de klad ingekomen. Deels heeft dit te maken met de Chinese politiek om zelfvoorzienend te worden. Ook in hun grondstoffenvoorziening. Deels moet de oorzaak worden gezocht in het feit dat naast hoogwaardig oudpapier uit gescheiden inzamelsystemen zoals in Nederland, ook grote tonnages verontreinigd papier uit gemengde inzamelsystemen en nascheiding naar China en andere Aziatische landen zijn verscheept. Vanuit Amerika maar ook vanuit Europa.


Importrestricties

Hiervoor krijgt de Westerse wereld nu de rekening gepresenteerd door middel van importrestricties. Restricties in geïmporteerde tonnages oudpapier, maar ook restricties in de toegestane verontreiniging. Deze eisen zijn echter nu zo strikt (max 0,5% in o.a. China en Indonesië) dat ook hoogwaardig gescheiden huishoudelijk Nederlands oudpapier niet hieraan kan voldoen. Alleen bedrijfsmatig ingezameld karton of pre-consumer grafisch oudpapier kan nog worden geëxporteerd. Controleprocedures in Azië zijn echter verre van transparant en enorme kosten moeten worden gemaakt voor pre-inspecties en voorzorgsmaatregelen. De internationale oudpapier prijzen zijn hierdoor in het afgelopen 1,5 jaar sterk teruggelopen. En dan hebben we het geluk gehad dat de Europese papierindustrie op volle capaciteit heeft gedraaid dankzij de sterke economie. Maar hoe lang houdt die nog aan?


Ketendeficit en PRN

Gemeenten en bedrijfsmatige ontdoeners van oudpapier hebben afgelopen jaar te maken gekregen met sterk gedaalde oudpapierprijzen. Dankzij het Papiervezelconvenant en de Stichting Papier Recycling Nederland(PRN) is er echter een vangnet aanwezig is als de oudpapierprijzen dusdanig onder druk komen dat sprake is van een ketendeficit. Een fonds komt dan tot uitkering. Dat is nu (nog) niet aan de orde. Een fonds is echter geen structurele oplossing voor het probleem op zich.

 

Noodzakelijke maatregelen

Twee randvoorwaarden zijn essentieel voor hoogwaardige recycling van oudpapier:
- kwaliteit van de grondstof ‘oudpapier’
- afzetmarkten

Naar de mening van EuRIC/ERPA en de FNOI zijn daartoe de volgende maatregelen nodig:
-     Actief Europees en nationaal beleid tegen importrestricties en andere handelsbelemmeringen voor hoogwaardige secundaire grondstoffen, die voldoen aan de internationale kwaliteitsstandaarden als de Europese EN643;
-     Er moet voldoende productiecapaciteit worden gecreëerd in Europa voor nieuw papier en karton om het structurele overschot aan oudpapier in Europa grotendeels te kunnen opvangen;
-     Optimaliseren kwaliteit inzameling oudpapier. Niet alleen via een verbod op nascheiding van oudpapier en oudpapier uit gemengde inzameling van recyclingstromen, maar ook door het weren van inzamelmethodes/inzamelmiddelen die (onbedoeld) resulteren in hogere vervuilingsgraad van het ingezamelde oudpapier;
-     ‘Design for recycling’ moet worden gestimuleerd voor optimale kringloop;
-     ‘Design with recycling’. Als ‘recycled content’ onderdeel wordt van ‘maatschappelijk verantwoord (overheids)inkopen’ zal dit leiden tot een extra marktvraag naar secundaire grondstoffen. Ook in producten waar de inzet van gerecyclede vezels nog niet gebruikelijk is;
-     Belemmeringen voor toepassing van oudpapier in nieuwe producten moeten zo veel mogelijk worden weggenomen (ook juridische);
-     Erkenning als grondstof van kwalitatief hoogwaardig oudpapier door verlenen status End-of-Waste. Belemmeringen en kosten als gevolg van de (Europese) afvalstoffenregelgeving worden hierdoor geëlimineerd.

 

Terug naar het overzicht